การเพาะเลี้ยงม้าน้ำ (Seahorse)
เรื่อง : หน่วยวิจัยการเพาะเลี้ยง ฝ่ายวิจัย สถาบันวิทยาศาสตร์ทางทะเล มหาวิทยาลัยบูรพา
ภาพ : จิรวัฒน์ ผลเพิ่มพูล
การรวบรวมและการดูแลพ่อแม่พันธุ์
การเพาะเลี้ยงม้าน้ำจะเริ่มต้นจากการรวบรวบพ่อแม่พันธุ์ ซึ่งก่อนที่จะรวบรวมพ่อแม่พันธุ์จะต้องทำการเตรียมตู้ระบบให้อยู่ในสภาพที่สามารถรองรับจำนวนพ่อแม่พันธุ์ที่เราต้องการนำเข้ามาเสียก่อน และในระหว่างที่ทำการเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์จะต้องคอยตรวจสอบคุณภาพน้ำในระบบอยู่ตลอดเวลาอาหารที่ใช้เลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ม้าน้ำ ได้แก่ กุ้งเคยเป็นหรือแช่แข็ง และอาร์ทีเมียขนาดใหญ่ การให้อาหารโดยเฉพาะกุ้งเคยแช่แข็งจะต้องระวังอย่าให้อาหารมากจนเกินไป เพราะจะมีผลประสิทธิภาพในการกำจัดของเสียในระบบและส่งผลให้ม้าน้ำที่เลี้ยงไว้ตายไปได้ในการดูแลพ่อแม่พันธุ์นี้จะต้องทำการเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ม้าน้ำให้สามารถผสมพันธุ์และออกลูกในที่กักขังให้ได้ จากการศึกษาสังเกตพบว่านอกจากคุณภาพของอาหารที่มีความสัมพันธ์กับการชักน้ำให้ม้าน้ำมีการพัฒนาอวัยวะสืบพันธุ์ (ไข่และน้ำเชื้อ) แล้ว ขนาดของบ่อเลี้ยงและสภาพแวดล้อมมีความสัมพันธ์กับการชักนำให้ม้าน้ำผสมพันธุ์เช่นเดียวกันดังนั้นในการดูแลพ่อแม่พันธุ์นอกจากเรื่องขนาดของบ่อเลี้ยงแล้วผู้ดูแลจะต้องระมัดระวังเกี่ยวกับเรื่องคุณภาพน้ำในระบบ คุณค่าทางอาหารและสภาวะที่อาจก่อให้เกิดโรคในระบบเลี้ยงซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดเนื่องจากความเครียดของสัตว์น้ำเป็นส่วนใหญ่สำหรับม้าน้ำในประเทศไทยพบว่าสามารถออกลูกได้ตลอดทั้งปี แต่ช่วงที่มากที่สุดคือในฤดูหนาว จากาการศึกษาพบว่าม้าน้ำดำจะผสมพันธุ์กันในช่วงเช้าถึงเที่ยง และใช้ระยะเวลาการวางไข่สั้นมาก ไข่จะใช้เวลาฟักอยู่ในถุงหน้าท้องตัวผู้ประมาณ 2 อาทิตย์ จากนั้นม้าน้ำตัวเล็กๆ ที่มีรูปร่างเหมือนกับพ่อแม่ก็จะถูกบีบออกมาทางช่องเปิดของถุงหน้าท้อง หลังจากนั้นเมื่อตัวผู้มีการพัฒนาการของน้ำเชื้อเต็มที่ก็พร้อมที่จะผสมพันธุ์ได้อีกทันที
การอนุบาลม้าน้ำวัยอ่อน
เป็นการอนุบาลลูกม้าน้ำที่เพิ่งออกมาจากท้องของพ่อม้าน้ำไปไรน้ำเค็มที่เพิ่งฟัก จนกระทั่งลูกม้าน้ำมีอายุได้ประมาณ 5 วัน ก็จะเริ่มให้ไรน้ำเค็มอายุ 1-2 วัน เมื่อลูกม้าน้ำมีอายุประมาณ 4-6 สัปดาห์ขึ้นไป ก็สามารถเลี้ยงด้วยไรน้ำเค็มที่มีอายุ 3-4 วันได้ การอนุบาลลูกม้าน้ำในระยะแรกนี้เลี้ยงในตู้ 35 ลิตร ด้วยความหนาแน่น 200 ตัวต่อตู้ ทำการดูดตะกอนและเปลี่ยนน้ำทุกวัน เพื่อป้องกันปัญหาเกี่ยวกับเรื่องคุณภาพน้ำและอาหารตกค้าง จนกระทั่งม้าน้ำมีอายุได้ 1 เดือน ก็จะย้ายมาเลี้ยงรวมในระบบน้ำหมุนเวียนแบบปิด ในตู้ขนาด 150 ลิตร ให้อาหารเป็นไรน้ำเค็มอายุ 5-7 วัน จนกระทั่งสามารถจำแนกเพศจากภายนอกได้ ซึ่งขณะนั้นม้าน้ำจะมีอายุประมาณ 5-8 เดือน
การเพาะเลี้ยงม้าน้ำจะเริ่มต้นจากการรวบรวบพ่อแม่พันธุ์ ซึ่งก่อนที่จะรวบรวมพ่อแม่พันธุ์จะต้องทำการเตรียมตู้ระบบให้อยู่ในสภาพที่สามารถรองรับจำนวนพ่อแม่พันธุ์ที่เราต้องการนำเข้ามาเสียก่อน และในระหว่างที่ทำการเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์จะต้องคอยตรวจสอบคุณภาพน้ำในระบบอยู่ตลอดเวลาอาหารที่ใช้เลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ม้าน้ำ ได้แก่ กุ้งเคยเป็นหรือแช่แข็ง และอาร์ทีเมียขนาดใหญ่ การให้อาหารโดยเฉพาะกุ้งเคยแช่แข็งจะต้องระวังอย่าให้อาหารมากจนเกินไป เพราะจะมีผลประสิทธิภาพในการกำจัดของเสียในระบบและส่งผลให้ม้าน้ำที่เลี้ยงไว้ตายไปได้ในการดูแลพ่อแม่พันธุ์นี้จะต้องทำการเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ม้าน้ำให้สามารถผสมพันธุ์และออกลูกในที่กักขังให้ได้ จากการศึกษาสังเกตพบว่านอกจากคุณภาพของอาหารที่มีความสัมพันธ์กับการชักน้ำให้ม้าน้ำมีการพัฒนาอวัยวะสืบพันธุ์ (ไข่และน้ำเชื้อ) แล้ว ขนาดของบ่อเลี้ยงและสภาพแวดล้อมมีความสัมพันธ์กับการชักนำให้ม้าน้ำผสมพันธุ์เช่นเดียวกันดังนั้นในการดูแลพ่อแม่พันธุ์นอกจากเรื่องขนาดของบ่อเลี้ยงแล้วผู้ดูแลจะต้องระมัดระวังเกี่ยวกับเรื่องคุณภาพน้ำในระบบ คุณค่าทางอาหารและสภาวะที่อาจก่อให้เกิดโรคในระบบเลี้ยงซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดเนื่องจากความเครียดของสัตว์น้ำเป็นส่วนใหญ่สำหรับม้าน้ำในประเทศไทยพบว่าสามารถออกลูกได้ตลอดทั้งปี แต่ช่วงที่มากที่สุดคือในฤดูหนาว จากาการศึกษาพบว่าม้าน้ำดำจะผสมพันธุ์กันในช่วงเช้าถึงเที่ยง และใช้ระยะเวลาการวางไข่สั้นมาก ไข่จะใช้เวลาฟักอยู่ในถุงหน้าท้องตัวผู้ประมาณ 2 อาทิตย์ จากนั้นม้าน้ำตัวเล็กๆ ที่มีรูปร่างเหมือนกับพ่อแม่ก็จะถูกบีบออกมาทางช่องเปิดของถุงหน้าท้อง หลังจากนั้นเมื่อตัวผู้มีการพัฒนาการของน้ำเชื้อเต็มที่ก็พร้อมที่จะผสมพันธุ์ได้อีกทันที
การอนุบาลม้าน้ำวัยอ่อน
เป็นการอนุบาลลูกม้าน้ำที่เพิ่งออกมาจากท้องของพ่อม้าน้ำไปไรน้ำเค็มที่เพิ่งฟัก จนกระทั่งลูกม้าน้ำมีอายุได้ประมาณ 5 วัน ก็จะเริ่มให้ไรน้ำเค็มอายุ 1-2 วัน เมื่อลูกม้าน้ำมีอายุประมาณ 4-6 สัปดาห์ขึ้นไป ก็สามารถเลี้ยงด้วยไรน้ำเค็มที่มีอายุ 3-4 วันได้ การอนุบาลลูกม้าน้ำในระยะแรกนี้เลี้ยงในตู้ 35 ลิตร ด้วยความหนาแน่น 200 ตัวต่อตู้ ทำการดูดตะกอนและเปลี่ยนน้ำทุกวัน เพื่อป้องกันปัญหาเกี่ยวกับเรื่องคุณภาพน้ำและอาหารตกค้าง จนกระทั่งม้าน้ำมีอายุได้ 1 เดือน ก็จะย้ายมาเลี้ยงรวมในระบบน้ำหมุนเวียนแบบปิด ในตู้ขนาด 150 ลิตร ให้อาหารเป็นไรน้ำเค็มอายุ 5-7 วัน จนกระทั่งสามารถจำแนกเพศจากภายนอกได้ ซึ่งขณะนั้นม้าน้ำจะมีอายุประมาณ 5-8 เดือน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น